Het Perron
Belangrijke spoorlijn
Herinnering aan vroeger.
Het dorpsplein ’t Perron in Valthe is een herinnering aan de spoorlijn Zwolle-Stadskanaal. Deze spoorlijn is in 1905 aangelegd door de Noord Ooster Locaal Spoorweg- maatschappij (NOLS) en heeft gefunctioneerd tot 1946. Het Station Valthe en het bijbehorende rangeerterrein is ten oosten van het dorp Valthe geplaatst, nabij het kruispunt van de doorgaande weg tussen Emmen-Exloo en de verbinding tussen Valthe en Valthermond . Het is gesitueerd aan de rand van de Hondsrug en het veenontginningsgebied van Valthermond, een gebied dat tot 1853 deel uitmaakte van de Marke Valthe.
In de loop van de 20e eeuw is het dorp Valthe naar het Oosten doorgegroeid richting het station. In eerste instantie was de bebouwing langs de Hoofdstraat, die het station met het dorp verbond en langs de Exloërweg. Later is op de Linderesch een nieuwe woonwijk gebouwd. .
Begin 21e eeuw wordt de herinnering aan de spoorlijn nog in stand gehouden door het industriële monument het Stationsgebouw, de lokale horeca (het stationskoffiehuis) en het dorpsplein ’t Perron. Op het dorpsplein wordt de gedachte aan de spoorlijn in stand gehouden. Langs het haltegebouw heeft men een tegelpadmozaïek in de vorm van rail en bielsen aangelegd. Dit pad eindigt op het plein (ofwel het perron) bij een echt stootblok. Het Haltegebouw, in Art Nouveau stijl, staat op de Provinciale Monumentenlijst.
Historische betekenis
Al eeuwenlang het hart van het dorp.
De locatie van ‘t Perron is van grote historische betekenis, op dezelfde kruising heeft in de 17een de 18e eeuw de Valtherschans gelegen, een verdedigingswerk ter bescherming van de Noordelijke Nederlanden in de tijd dat het huidige Valthermond nog moerasgebied was met een begaanbare weg vanuit Ter Apel. Onder de bewoners van Valthe bestaat een grote behoefte om deze schans terug te laten keren in het landschap, fysiek dan wel virtueel. Deze plannen versterken de noodzaak om het dorpsplein ’t Perron her in te richten en het levendig te maken. Niet alleen in Valthe heeft de spoorlijn een grote emotionele waarde, ook op andere plekken langs de spoorlijn zijn initiatieven om het belang van de spoorlijn te benadrukken. De plannen voor de herinrichting van ’t Perron maken deel uit van een groter regionaal cultuurhistorisch belang.
Ten westen van het Perron ligt het oorspronkelijk dorp Valthe, ook wel oud-Valthe genoemd. Het dorp kenmerkt zich als een karakteristiek esdorp, met oude boerderijen en open ruimtes. De geschiedenis van het dorp is nog goed te lezen.
Samenvattend is ’t Perron het cultuurhistorisch kruispunt van Valthe, de spoorlijn van Zuid naar Noord en de toegangspoort naar de Hondsrug van Oost naar West, van de Valtherschans naar oud-Valthe.
Het spoorweglied (1905)
Dichtkunst uit het hart.
Ziet, hoe allerwegen alles gaat vooruit,
Hoort, hoe ook reeds hier de bel der spoortrein luidt;
En zoo moet het wezen, ja, zoo moet het gaan,
Want vooruit! dat moet! daar is geen twijfel aan.
Is niet onze spoortrein tot een groot bewijs?
Steeds is die gereed voor eene groote reis;
En vooruit dan gaat het, en wij moeten mee,
Want vooruit! daar ligt het! komt dan toch, hoezee!
‘t Zij ons tot een voorbeeld, deze ijz’ren baan,
Wij ook moeten voorwaarts, en niet blijven staan;
Elk in zijnen kring en ieder in zijn stand,
Samen moedig voorwaarts, samen hand aan hand.
Dan zal onze spoorlijn dubbel zegen zijn
Voor een ieder onzer, groot zoowel als klein;
Elk zal voordeel trekken bij dat voorwaarts gaan,
Want vooruit! daar ligt het! denkt daar allen aan!
Verdwenen spoor
Nog goed te zien, het oude spoortracé
van Emmen over Weerdinge en verder
waar Hondsrug naar verre Eems lonkt
waar we als kinderen kolen zochten
roestige en rotte wagons beklommen
die tussen dennen hun dood afwachtten
of smachtten naar glimmen van rails
de verloren kedeng-kedengklanken
die hier klonken en weerklinken
Bart Droog FM
Gepubliceerd in Emmen.nu, 20 november 2008
Het Perron verbindt.
Tijd voor feest.
Dorpsplein is plek van evenementen.
Traditiegetrouw vinden veel van de jaarlijkse feesten en evenementen plaats op of rondom Het Perron. Benieuwd naar wat er allemaal te beleven valt? Klik gauw op de button hieronder!
